Ocean Atlantycki, Praia, Wyspy Zielonego Przylądka

Makaronezja czy Makronezja? Bez znaczenia gdy mówimy o 4 archipelagach Wysp Szczęśliwych
Opublikowano: 24 października 2020

Zanim zajmę się odpowiedzią na zadane w tytule pytanie Makaronezja czy Makronezja?, wydaje się zasadne przedstawienie bohaterki postu. Założę się, że dla większości czytelników ta nazwa geograficzna brzmi wyjątkowo obco, a zakładając semantyczne konotacje z ikoną włoskiej kuchni to już w ogóle jest to jakieś wymyślone miejsce, do którego zmierzają po śmierci miłośnicy spaghetti. Jeżeli właśnie tak jest i wyobrażacie sobie teraz dymiące kotły pełne makaronu, to jesteście jednak na ścieżce prowadzącej na manowce.

Makaronezja czy Makronezja?

Ona nie tylko istnieje, ale co więcej wielu z Was już ją odwiedziło, albo zrobi to jak tylko covid wyniesie się tam gdzie jego miejsce czyli w …..

Wyspa Flores, portugalskie Azory, Makaronezja

Bo przecież to między innymi doskonale poznane i oblegane hiszpańskie Wyspy Kanaryjskie, a także portugalska Madera. Kto nie był na Teneryfie, Lanzarote, czy Fuercie? Ale Makaronezja to także mniej turystyczne i odwiedzane przez Polaków miejsca. Zobaczmy więc co Makaronezja ma w menu ? i o czym będziemy sobie konwersować w tych stronach:

Patrząc na mapę od góry (od północy?) i zmierzając w kierunku dołu (południa?) tak mniej więcej na środku Atlantyku, na wysokości Półwyspu Iberyjskiego możemy zawiesić oko na:

Azorach, archipelagu należącym do Portugalii. A tu w ofercie trzy główne grupy wysp co łącznie daje liczbę 9 (grupa zachodnia: Flores i Corvo, grupa centralna: Faial, Pico, São Jorge, Graciosa i Terceira, grupa wschodnia: São Miguel i Santa Maria). Nieczęsto są one odwiedzane przez turystów, a szkoda bo dawka piękna na jeden m² jest tu oszałamiająca. Więcej przeczytasz tu: Archipelag Azory – 9 wulkanicznych wysp a wokół błękitny Ocean Atlantycki.

Zachód słońca w Ribeira Brava na portugalskiej Maderze, Makaronezja

Zmierzając w dół mapy napotkamy kolejny portugalski archipelag skupiony wokół Madery. W jego skład wchodzi Porto Santo, Ilhas Desertas oraz oczywiście Madera – największa z nich.

Nieco niżej, tak mniej więcej w połowie drogi pomiędzy Maderą, a Wyspami Kanaryjskimi znajduje się malutki i niezamieszkały archipelag Wysp Selvagens. I choć formalnie przynależy do Portugalii, to pretensje zgłaszają do niego Hiszpanie, a ponoć także i Marokańczycy.

Gdy nasz wzrok zaczyna powoli szukać poszarpanych brzegów marokańskiego wybrzeża Atlantyku napotka największy archipelag wysp należących do Makaronezji – Wyspy Kanaryjskie. Należą one oczywiście do Hiszpanii o czym przekonuje się organoleptycznie cała rzesza Polaków spędzających tam najlepsze wakacje swego życia. Archipelag Wysp Kanaryjskich składa się z 7 większych i 6 małych wysp, które wchodzą w skład dwóch grup:

Wyspy zachodnie, a może południowe: Teneryfa, Gran Canaria, La Palma, La Gomera i El Hierro znane ze względu na swe najdalej wysunięte w kierunku Ameryk położenie. Zbliżając się do brzegów Maroko napotykamy wyspy wschodnie. Należy do nich duże wyspy: Lanzarote, Fuerteventura oraz wyspy małe i malutkie: Graciosa, Alegranza, Lobos, Montaña Clara, Roque del Este i Roque del Oeste. W większości są one niezamieszkałe lub zamieszkałe jedynie czasowo. Więcej o Wyspach Kanaryjskich znajdziesz tutaj: Makaronezja: Wyspy Kanaryjskie – ekonomia peryferii.

Wulkan Teide przykryty płytką warstwą śniegu, hiszpańska Teneryfa, Makaronezja

Zbliżając się do równika napotkamy Wyspy Zielonego Przylądka. Dziś niepodległe, jednak będące kolonią portugalską do połowy lat 70-tych zeszłego wieku.

Archipelag ten składa się z 10 głównych wysp i kilkunastu mniejszych wysepek. Dzielą się one na dwie grupy: Wyspy Zawietrzne i Podwietrzne . Wyspy Zawietrzne położone są w północnej części archipelagu, a w ich skład wchodzą: Santo Antão, São Vicente, Santa Luzia, São Nicolau, Sal i Boa Vista. Wyspy Podwietrzne leżą natomiast na południu. Są to Maio, Santiago, Fogo i Brava. Przeczytaj też: Makaronezja: Wyspy Zielonego Przylądka – między polityką a ekonomią

Skoro mamy już za sobą przedstawienie bohaterek i bohaterów tego wpisu to warto odpowiedzieć na pytanie jak ich wszystkich razem nazwać. W zasadzie przyjęło się traktować te cztery archipelagi całkiem osobno. Dlatego prawie nikt nie mówi o Makaronezji albo Wyspach Szczęśliwych, ale o Kanarach, Maderze i Wyspach Zielonego Przylądka. Przynależą do trzech różnych państw, do dwóch różnych kontynentów i pozornie nie mają nic ze sobą wspólnego. Spróbuję pokazać to co je jednak łączy w trakcie kolejnych wpisów w dziale Makaronezja. No dobrze ale co z tą Makaronezją, albo może Makronezją?

Pomost w Santa Maria, Sal, Wyspy Zielonego Przylądka, Makaronezja

Nazwa wywodzi się z greki i oznacza Wyspy Szczęśliwe lub też Wyspy Szczęśliwych (z gr. Μακάροι Νήσοι, Makároi Nēsoi lub Μακάρων Νήσοι, Makárōn Nēsoi,) i obejmuje właśnie te cztery przedstawione powyżej archipelagi wysp wulkanicznych Oceanu Atlantyckiego u wybrzeży Europy i Afryki. I choć czasami pojawia się nazwa geograficzna Makronezja to w Urzędowym Wykazie Polskich Nazw Geograficznych Świata jednak nie figuruje[1].

I nawet istnienie Mikronezji na Oceanie Spokojnym niczego w tej sprawie nie zmienia. W tej sytuacji jedyna właściwą nazwą jest jasna. I choć nie brzmi to najlepiej dla polskiego ucha to Azory, Madera, wyspy Kanaryjskie i Wyspy Zielonego Przylądka należą do Makaronezji, a Makronezja nie istnieje. I tego się będziemy dalej trzymać.

[1] Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Urzędowy Wykaz Polskich Nazw Geograficznych Świata, Wydanie II zaktualizowane, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2019.